نوروپاتی دیابتی چیست؟

در این مقاله آموزشی، که جزو آموزش های دیابت سایت دکتر حسین اتحادی هست می پردازیم به :

نوروپاتی دیابتی یک عارضه جدی و شایع در دیابت نوع 1 و 2 است. این نوعی آسیب عصبی است که به دلیل طولانی مدت سطح قند خون ایجاد می شود. این بیماری معمولاً به آرامی ، گاهی در طی چندین دهه ایجاد می شود.

اگر دیابت دارید و احساس بی حسی ، سوزن سوزن شدن ، درد و ضعف در دست ها یا پاها دارید ، باید به پزشک خود مراجعه کنید. اینها علائم اولیه نوروپاتی محیطی است. خطر معمولاً زمانی است که درد را نمی توانید احساس کنید و زخم در پایتان ایجاد می شود.

در موارد شدید یا طولانی مدت نوروپاتی محیطی ، شما ممکن است در برابر آسیب ها یا عفونت ها آسیب پذیر باشید. در موارد جدی ، بهبود ضعیف زخم یا عفونت می تواند منجر به قطع عضو شود.

نوروپاتی دیابتی انواع مختلفی دارد که مناطق مختلف بدن شما را تحت تأثیر قرار می دهد و علائم مختلفی را ایجاد می کند. اگر دیابت دارید ، مهم است که به طور منظم سطح گلوکز خون خود را بررسی کنید و در صورت بروز علائم نوروپاتی با پزشک خود تماس بگیرید.

علائم نوروپاتی دیابتی چیست؟

معمولاً علائم نوروپاتی به تدریج ظاهر می شوند. در بسیاری از موارد ، اولین نوع آسیب عصبی که رخ می دهد ، اعصاب پا است. این می تواند منجر به علامت “سوزن و سوزن” های دردناک در پاها شود.

علائم بسته به مناطق آسیب دیده متفاوت است. علائم و نشانه های رایج انواع مختلف نوروپاتی دیابتی عبارتند از:

• حساسیت به لمس
• از دست دادن حس لامسه
• مشکل در هماهنگی هنگام راه رفتن
• بی حسی یا درد در دست ها یا پاها
• احساس سوزش در پا ، به خصوص در شب
• ضعف یا تحلیل رفتن عضلات
• نفخ شکم یا سیری
• حالت تهوع ، سو هاضمه یا استفراغ
• اسهال یا یبوست
• سرگیجه هنگام ایستادن
• تعریق بیش از حد یا کاهش
• مشکلات مثانه ، مانند تخلیه ناقص مثانه
• خشکی واژن
• اختلال در نعوظ
• عدم توانایی در درک قند خون پایین
• مشکل بینایی ، مانند بینایی دو برابر
• افزایش ضربان قلب

انواع مختلف نوروپاتی دیابتی کدامند؟

اصطلاح نوروپاتی برای توصیف چندین نوع آسیب عصبی استفاده می شود. در افراد دیابتی ، چهار نوع اصلی نوروپاتی وجود دارد.

1. نوروپاتی محیطی

شایع ترین شکل نوروپاتی ، نوروپاتی محیطی است. نوروپاتی محیطی معمولاً پا و پاها را تحت تأثیر قرار می دهد ، اما می تواند بازوها یا دست ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. علائم متنوع است و ممکن است خفیف تا شدید باشد. آنها عبارتند از:

• بی حسی
• احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش
• حساسیت شدید به لمس
• عدم حساسیت به دمای گرم و سرد
• درد شدید یا گرفتگی
• ضعف عضلانی
• از دست دادن تعادل یا هماهنگی

بعضی از افراد بیشتر در شب علائم را تجربه می کنند.

اگر به نوروپاتی محیطی مبتلا هستید ، ممکن است از ناحیه پا احساس آسیب یا زخم نکنید. افراد دیابتی اغلب گردش خون ضعیفی دارند که باعث می شود ترمیم زخم ها دشوارتر شود. این ترکیب، خطر ابتلا را افزایش می دهد. در موارد شدید ، عفونت می تواند منجر به قطع عضو شود.

2. نوروپاتی خودبه خودی

دومین نوع شایع نوروپاتی در افراد دیابتی ، نوروپاتی خودمختار است.

سیستم عصبی خودمختار سیستم های دیگری را در بدن شما اجرا می کند که هیچ کنترل آگاهانه ای روی آنها ندارید. بسیاری از اندام ها و عضلات توسط آن کنترل می شوند ، از جمله:

• دستگاه گوارش
• غدد عرق
• اندام های جنسی و مثانه
• سیستم قلبی عروقی

مشکلات  گوارش

آسیب عصبی به سیستم گوارشی ممکن است باعث موارد زیر شود:

• یبوست
• اسهال
• بلع مشکل
• Gastroparesis( فلج یا از کار افتادن قسمتی از معده ) ، که باعث می شود معده خیلی آهسته در روده های کوچک تخلیه شود

فلج معده ای (گاستروپارزی) باعث تأخیر در هضم غذا می شود که با گذشت زمان می تواند بدتر شود و منجر به حالت تهوع و استفراغ مکرر شود. به طور معمول خیلی سریع احساس سیری خواهید کرد و قادر به پایان دادن به یک وعده غذایی نخواهید بود.

تأخیر در هضم ،باعث میشود  کنترل سطح گلوکز خون نیز باخوانش  زیاد و پایین متناوب ، دشوارتر شود.

همچنین ، علائم هیپوگلیسمی (کم شدن قند در خون)، مانند تعریق و تپش قلب ، در افراد مبتلا به نوروپاتی اتونومیک قابل شناسایی نیست. این می تواند به معنای عدم توجه به کمبود قند خون، و افزایش خطر برای موارد اضطراری افت قند خون باشد.

مشکلات جنسی و مثانه

نوروپاتی خودبه خودی همچنین ممکن است باعث مشکلات جنسی مانند اختلال نعوظ ، خشکی واژن یا دشواری دستیابی به ارگاسم شود. نوروپاتی در مثانه می تواند باعث بی اختیاری شود یا تخلیه کامل مثانه را دشوار کند.

مشکلات قلبی عروقی

آسیب به اعصابی که ضربان قلب و فشار خون شما را کنترل می کنند می تواند باعث کندتر پاسخ دادن آنها شود. ممکن است هنگام ایستادن پس از نشستن یا دراز کشیدن ، دچار کاهش فشار خون یا سرگیجه شوید. نوروپاتی خودمختاری  همچنین می تواند باعث ضربان قلب سریع غیر طبیعی شود.

نوروپاتی خود به خودی می تواند شناسایی برخی از علائم حمله قلبی را دشوار کند. هنگامی که قلب اکسیژن کافی دریافت نمی کند ممکن است درد قفسه سینه نداشته باشید. اگر به نوروپاتی اتونومیک مبتلا هستید ، باید سایر علائم هشدار دهنده حمله قلبی را نیز بدانید ، از جمله:

• تعریق زیاد
• درد در بازو ، پشت ، گردن ، فک یا معده
• تنگی نفس
• حالت تهوع
• سبکی سر

3. نوروپاتی پروگزیمال

یک نوع نادر از نوروپاتی ، نوروپاتی پروگزیمال است که به عنوان آمیوتروفی ( آتروفی عضلانی)  دیابتی نیز شناخته می شود. این شکل از نوروپاتی بیشتر در  مردان بزرگسال بالای 50 سال با دیابت نوع 2 کاملاً کنترل شده، دیده می شود.

این غالباً روی لگن ، باسن یا ران ها تأثیر می گذارد. ممکن است دردی ناگهانی و گاهی شدید را تجربه کنید. ضعف عضلانی در پاها ممکن است ایستادن بدون کمک را دشوار کند. آمیوتروفی دیابتی معمولاً فقط یک طرف بدن را درگیر می کند.

پس از شروع علائم ، آنها معمولاً بدتر می شوند و سپس در نهایت به آرامی شروع به بهبود می کنند. خوشبختانه اکثر افراد ، در طی چند سال حتی بدون درمان بهبود می یابند.

4. نوروپاتی کانونی ( نوروپاتی دیابتی )

نوروپاتی کانونی یا تک عصبی ، هنگامی رخ می دهد که به یک عصب خاص یا یک گروه از اعصاب آسیب برسد و باعث ضعف در ناحیه آسیب دیده شود. این اتفاق بیشتر در دست ، سر ، تنه یا پا رخ می دهد. این اتفاق معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شود و معمولاً بسیار دردناک است.

مانند نوروپاتی پروگزیمال ، اکثر نوروپاتی های کانونی طی چند هفته یا چند ماه از بین می روند و هیچ آسیب پایداری بر جای نمی گذارند. شایع ترین نوع آن سندرم تونل کارپال است.

اگرچه بیشتر افراد، علائم سندرم تونل کارپال را احساس نمی کنند ، اما حدود 25 درصد از افراد دیابتی دارای درجاتی از فشار عصب در مچ دست هستند.

علائم نوروپاتی کانونی شامل موارد زیر است:

• درد ، بی حسی ، سوزن سوزن شدن انگشتان
• عدم توانایی در تمرکز
• دید دوتایی
• درد در پشت چشم
• فلج بل
• درد در مناطق جدا افتاده مانند جلو ران ، کمر ، ناحیه لگن ، قفسه سینه ، معده ، داخل پا ، خارج ساق پا ، یا ضعف در انگشت شست پا

چه عواملی باعث نوروپاتی دیابتی می شود؟

نوروپاتی دیابتی به دلیل بالا رفتن سطح قند خون در طی مدت زمان طولانی ایجاد می شود. عوامل دیگر می توانند منجر به آسیب عصبی شوند ، مانند:

• آسیب به رگهای خونی ناشی از سطح کلسترول بالا
• آسیب مکانیکی ، مانند آسیب های ناشی از سندرم تونل کارپال
• عوامل سبک زندگی ، مانند سیگار کشیدن یا مصرف الکل

مقادیر کم ویتامین B-12 همچنین می تواند منجر به نوروپاتی شود. متفورمین ، یک داروی رایج که برای مدیریت دیابت استفاده می شود ، می تواند سطح ویتامین B-12 را کاهش دهد. برای شناسایی کمبود ویتامین می توانید از پزشک خود یک آزمایش خون ساده بخواهید.

چگونه نوروپاتی دیابتی تشخیص داده می شود؟

پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی ، تشخیص می دهد که شما به نوروپاتی مبتلا هستید یا خیر. همچنین معاینه فیزیکی خواهید داشت. آنها سطح حساسیت شما به دما و لمس ، ضربان قلب ، فشار خون و وضع عضله شما را بررسی می کنند.

پزشک شما ممکن است تست فیلامنت را انجام دهد تا حساسیت پای شما را آزمایش کند. برای این منظور ، آنها از فیبر نایلون برای بررسی از دست دادن احساس اندام شما استفاده می کنند. برای آزمایش آستانه لرزش شما ممکن است از دیاپازون استفاده شود. پزشک شما همچنین ممکن است عمل غیر ارادی مچ پا را آزمایش کند.

نوروپاتی دیابتی چگونه درمان می شود؟

هیچ درمانی برای نوروپاتی دیابتی وجود ندارد ، اما می توانید روند پیشرفت آن را کند کنید. حفظ سطح قند خون در یک حد سالم بهترین راه برای کاهش احتمال ابتلا به نوروپاتی دیابتی یا کند کردن پیشرفت آن است. همچنین می تواند برخی علائم را تسکین دهد.

ترک سیگار و ورزش منظم نیز بخشی از یک برنامه درمانی جامع است. همیشه قبل از شروع یک برنامه تناسب اندام جدید با پزشک یا تیم مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید. همچنین ممکن است از پزشک خود در مورد درمان های مکمل یا مکمل های نوروپاتی سوال کنید.

مدیریت درد نوروپاتی دیابتی

ممکن است از داروها برای درمان درد ناشی از نوروپاتی دیابتی استفاده شود. با پزشک خود در مورد داروهای موجود و عوارض جانبی احتمالی آنها صحبت کنید. چندین دارو برای کمک به علائم نشان داده شده است.

همچنین ممکن است بخواهید درمان های جایگزینی مانند طب سوزنی را در نظر بگیرید. برخی تحقیقات کپسایسین را مفید دانسته اند. درمان های جایگزین ممکن است در صورت استفاده همراه با دارو ، تسکین بیشتری ایجاد کنند.

مدیریت عوارض نوروپاتی دیابتی

بسته به نوع نوروپاتی شما ، پزشک می تواند داروها ، روش های درمانی یا تغییر سبک زندگی را پیشنهاد کند که ممکن است در مقابله با علائم و دفع عوارض کمک کند.

به عنوان مثال ، اگر به دلیل نوروپاتی در هضم غذا مشکل دارید ، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که وعده های غذایی کمتری بخورید و مقدار فیبر و چربی رژیم خود را محدود کنید.

اگر خشکی واژن دارید ، ممکن است پزشک روان کننده را به شما پیشنهاد دهد. اگر دچار اختلال نعوظ هستید ، ممکن است دارویی برای شما تجویز کنند که می تواند به شما کمک کند.

نوروپاتی محیطی در افراد دیابتی بسیار شایع است و می تواند منجر به عوارض جدی پا شود ، که به نوبه خود می تواند منجر به قطع عضو شود. اگر به نوروپاتی محیطی مبتلا هستید ، مراقبت ویژه از پاها و در صورت آسیب دیدگی یا زخم شدن سریعاً لازم است.

آیا می توانم از نوروپاتی دیابتی جلوگیری کنم؟

در صورت کنترل هوشیارانه قند خون ، غالباً می توان از نوروپاتی دیابتی جلوگیری کرد. برای انجام این کار ، در موارد زیر مصمم باشید:

• نظارت بر سطح گلوکز خون
• مصرف داروها طبق تجویز
• مدیریت کردن رژیم غذایی
• فعال بودن

اگر مبتلا به نوروپاتی دیابتی هستید ، کاملاً زیرکانه کار کنید پزشکتان را بخوانید و توصیه های آنها را برای کاهش سرعت پیشرفت دنبال کنید. با مراقبت مناسب می توانید از آسیب اعصاب خود بکاهید و از بروز عوارض جلوگیری کنید.

---

منبع نوروپاتی دیابتی : healthline.com